Γράφει o:  Γεώργιος Γκουμάς

Πηγή: Το άρθρο εχει δημοσιευτει στο περιοδικο του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογιας

«Στους ρυθμούς της καρδιάς»

Η World Heart Federation δημιούργησε την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς προκειμένου να ενημερώσει όλον τον κόσμο ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις που περιλαμβάνουν τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά αφορούν πρόσωπα κάθε ηλικίας και πληθυσμιακής ομάδας και αποτελούν την αιτία θανάτου για 17,3 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο με το 80% να αφορά χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος. Η World Heart Federation έχει 200 μέλη-εθνικές καρδιολογικές εταιρίες και καρδιολογικά ιδρύματα- από περίπου 100 χώρες της Ασίας, της Αμερικής, της Αφρικής και της Ευρώπης. Τα μέλη του World Heart Federation έχουν σα στόχο την προώθηση του μηνύματος ότι η πλειοψηφία των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις οφείλονται σε παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να ελεγχθούν, τροποποιηθούν ή θεραπευτουν. Τέτοιοι παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η αυξημένη χοληστερίνη, η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Κάθε χρόνο η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας οδηγεί σε πάνω από 3 εκατομμύρια θανάτους που μπορούν να προληφθούν. Οι μη υγιεινή διατροφή συνδέεται με τέσσερις από τους σπουδαιότερους θανατηφόρους παράγοντες κινδύνου: υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερίνη, υψηλό σάκχαρο και παχυσαρκία. Κάθε μέρα 15.000 άνθρωποι πεθαίνουν λόγω των συνεπειών του καπνίσματος και ένας στους δυο καπνιστές τελικά θα πεθάνει από νόσο σχετιζόμενη με το κάπνισμα. Επιπλέον, το παθητικό κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους από 600.000 μη καπνιστές κάθε χρόνο ανάμεσα στους οποίους και πολλά παιδιά!

Οι κυβερνήσεις 194 χωρών έχουν αναγνωρίσει πόσο σημαντικό είναι να τεθεί ως προτεραιότητα η πρόληψη και ο έλεγχος των καρδιαγγειακών παθήσεων και έχουν δεσμευτεί να κάνουν όλες αυτές τις ενέργειες που είναι απαραίτητες προκειμένου να μειωθεί κατά 25% ο αριθμός των πρόωρων καρδιαγγειακών θανάτων μέχρι το έτος 2025. Από την άλλη μεριά, είναι εξίσου σημαντικό να καταλάβουμε ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να το πετύχουν αυτό μόνες τους. Πολίτες σε όλες τις χώρες του κόσμου πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτήν την προσπάθεια μείωσης του καρδιαγγειακού κινδύνου μέσα από την ενημέρωση για τους παράγοντες κινδύνου και την υιοθέτηση μοντέλων υγιούς διαβίωσης τόσο από αυτούς όσο και από την οικογένειά τους. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι υγιείς ενήλικες δημιουργούν ευκολότερα υγιείς οικογένειες και υγιείς κοινότητες. Έτσι, το κεντρικό σύνθημα της φετινής, αφιερωμένης στην καρδιά, ημέρας που θα είναι η 29η Σεπτεμβρίου 2013 είναι «Πάρτε το δρόμο που οδηγεί σε μια υγιή καρδιά». Παρακάτω θα δούμε κάποια από τα βήματα που κάποιος πρέπει να κάνει για να βρει και να ακολουθήσει αυτό το δρόμο.

Η τακτική μέτρηση της αρτηριακής σας πίεσης είναι ένα από αυτά τα βήματα. Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Ονομάζεται «σιωπηλός δολοφόνος» ακριβώς γιατί συνήθως δε συνοδεύεται από άλλα σημεία ή συμπτώματα και πολλοί άνθρωποι δε συνειδητοποιούν ότι την έχουν.

Πείτε όχι στο ενεργητικό κάπνισμα και αποφύγετε την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Μέσα σε δυο χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος ο κίνδυνος για έμφραγμα μειώνεται σημαντικά ενώ μέσα σε 15 χρόνια ο καρδιαγγειακός κίνδυνος επιστρέφει στα επίπεδα ενός μη καπνιστή.

Μετρήστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Όταν αυτά είναι αυξημένα αυτό μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι υπεύθυνες για το 60% όλων των θανάτων σε ανθρώπους με σακχαρώδη διαβήτη με αποτέλεσμα η μη έγκαιρη διάγνωση να αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες κι εγκεφαλικά.

Γίνετε σωματικά δραστήριος: ακόμα και 30 λεπτά μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα 5 φορές την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά. Και βέβαια μη ξεχνάτε ότι φυσική δραστηριότητα δεν είναι μόνο τα διάφορα αθλήματα αλλά μπορεί να είναι και το παιχνίδι με τα παιδιά μας σε εξωτερικούς χώρους, το περπάτημα, ο χορός, ακόμα και αρκετές εργασίες του νοικοκυριού.
Προσοχή στη διατροφή σας!

Η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων κορεσμένων και τρανς λιπαρών και αλατιού μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού. Το πολύ αλάτι μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της πίεσης ενώ τα λίπη φράζουν τις αρτηρίες μας. Ιδιαίτερα πρέπει να προσέχετε τις επεξεργασμένες τροφές που συχνά περιέχουν μεγάλες ποσότητες αλατιού. Ιδανικά η συνολικά ποσότητα αλατιού που προσλαμβάνετε σε ημερήσια βάση δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 5 γραμμάρια, περίπου δηλαδή ενα κουταλάκι του γλυκού.
Μη διστάζετε να συμβουλεύεστε τους ειδικούς: ειδικά αν έχετε ήδη υποστεί ένα έμφραγμα ή ενα εγκεφαλικό θα πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό σας για αυτά που πρέπει να κάνετε ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο για ένα καινούργιο επεισόδιο. Επιπλέον, η επίσκεψη σε έναν επαγγελματία υγείας έχει νόημα προκειμένου να γίνει εκτίμηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου για όλα τα μέλη της οικογένειας. Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερίνης, των επιπεδων σακχάρου, καθώς και της περιμέτρου μέσης, του βάρους σώματος και του δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) θα βοηθήσει στον υπολογισμό του κινδύνου για μελλοντικά καρδιαγγειακά επεισόδια αλλά και τον καταρτισμό ενός συγκεκριμένου σχεδίου για τη μείωση του κινδύνου αυτού.

Στα μηνύματα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς η World Heart Federation απευθύνεται και ειδικά στις γυναίκες θεωρώντας ότι αν θέσουν ως προτεραιότητα την υγεία της καρδιάς τους αυτό θα ωφελήσει όχι μόνο τις ίδιες αλλά και συνολικά την οικογένειά τους. Είναι γνωστό ότι οι καρδιοπάθειες είναι η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες και ότι περισσότερες από 8,6 εκατομμύρια γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο από παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος: αυτό σημαίνει ένα θάνατο κάθε λεπτό! Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν για τις γυναίκες να γνωρίζουν την αλήθεια για τον κίνδυνο που διατρέχουν και να κάνουν αυτά που είναι απαραίτητα προκειμένου να προστατεύσουν τον εαυτό τους.
Οι γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιαγγειακές παθήσεις συγκριτικά με τους άντρες: πρέπει λοιπόν να φροντίσουν ώστε κάποιος επαγγελματίας υγείας να μετρήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε αυτή προϋπήρχε είτε εμφανίστηκε μετά τη σύλληψη χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Οι γυναίκες που εμφανίζουν προεκλαμψία-μια σοβαρή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αύξηση της αρτηριακής πίεσης και παρουσία λευκωματουρίας- μπορεί να βρίσκονται σε υψηλό καρδιαγγειακο κίνδυνο αργότερα στη ζωή τους ακόμα κι αν η αρτηριακή πίεση αποκατασταθεί σε φυσιολογικές τιμές μετά την εγκυμοσύνη.

Η έκθεση στον καρδιαγγειακό κίνδυνο ξεκινάει ακόμα και πριν τη γέννηση κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ζωής κι αυξάνει ακόμα περισσότερο κατά την παιδική ηλικία με την έκθεση σε μη υγιεινή διατροφή, έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και παθητικό κάπνισμα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό λοιπόν οι γυναίκες να βελτιώσουν τις συνήθειές τους ώστε να προστατέψουν τα παιδιά τους από καρδιαγγειακά επεισόδια στην ενήλικη ζωή τους. Τα παιδιά μαθαίνουν συχνά ακολουθώντας παραδείγματα. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό όλη η οικογένεια, κι ακόμη περισσότερο οι μητέρες, να υιοθετούν εναν υγιεινό τρόπο ζωής δίνοντας το καλό παράδειγμα και εκπαιδεύοντας σωστά τα παιδιά τους.