Γράφει o:  Νικηφόρος Μπαλλιάν

Η αχαλασία είναι μια σπάνια διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου, με τα εξής χαρακτηριστικά:
απουσία περισταλτικής λειτουργίας του μυικού τοιχώματος του οισοφάγου αδυναμία χαλάρωσης του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα,με αποτέλεσμα οι τροφές να προωθούνται με μεγάλη δυσκολία προς το στομάχι.
Η αχαλασία συναντάται σε ασθενείς 30-60 ετών, έχει σταδιακά επιδεινούμενα συμπτώματα και προκαλεί διάταση του οισοφάγου.

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αχαλασίας είναι:
δυσκαταποσία (αίσθηση ότι το φαγητό ‘κολλάει’ στον οισοφάγο) αρχικά σε στέρεες τροφές και αργότερα στα υγρά
αναγωγές άπεπτων τροφών που παραμένουν στον οισοφάγο
δύσοσμη αναπνοή
οπισθοστερνικό άλγος

Διάγνωση
Απαραίτητη είναι η μανομετρία, κατά την οποία τοποθετούνται αισθητήρες μέτρησης πίεσης μέσα στον οισοφάγο για τον έλεγχο της κινητικότητάς του καθώς ο ασθενής καταπίνει. Επίσης, οι ασθενείς υποβάλλονται σε οισοφαγογράφημα και οισοφαγοσκόπηση.

Θεραπεία
1. Φαρμακευτική
Η φαρμακευτική θεραπεία έχει εξαιρετικά περιορισμένη εφαρμογή στην αχαλασία του οισοφάγου λόγω μικρής αποτελεσματικότητας και σημαντικών παρενεργειών.
2. Ενδοσκοπική
Διαστολή του οισοφάγου: προκαλεί ρήξη των μυών του οισοφαγικού τοιχώματος. Σημαντικά μειονεκτήματα είναι η προσωρινή επιτυχία, καθως τα συμπτώματα επανέρχονται μετά από μερικούς μήνες ή χρόνια στην πλειοψηφία των ασθενών, η πιθανότητα 2% για ρήξη οισοφάγου με ανάγκη για επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε 40% των ασθενών.
Έγχυση Botox στον κατώτερο οισοφάγο: προκαλεί παράλυση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Περίπου 50% των ασθενών αναφέρουν υποτροπή των συμπτωμάτων μετά από 6 μήνες.
3. Χειρουργική
Η χειρουργική θεραπεία που έχει επικρατήσει διεθνώς είναι η λαπαροσκοπική μυοτομή Heller με τη χρήση 5 τομών μήκους 5-10 mm στην άνω κοιλία. Γίνεται πλήρης διατομή του μυικού τοιχώματος του κατώτερου οισοφάγου και του ανώτερου στομάχου. Επειδή 30% των ασθενών υποφέρουν από βαριά γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μετά από μυοτομή Heller, αυτή γίνεται πάντα σε συνδυασμό με μερική θολοπλαστική για την αποφυγή γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης [hellerellinika]. Η θολοπλαστική κατά Dor καλύπτει την περιοχή της μυοτομής με τον θόλο του στομάχου [dorellinika].
Ασθενείς με ιστορικό χειρουργικών επεμβάσεων άνω κοιλίας μπορούν να χειρουργηθούν λαπαροσκοπικά. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής σε σχέση με την ‘ανοιχτή’ επέμβαση είναι η σημαντική μείωση του μετεγχειρητικού πόνου, ταχύτερη ανάρρωση, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα και η απουσία επιπλοκών μιας μεγάλης τομής (διαπύηση, κοιλιοκήλη).

Ανάρρωση
Η πλειοψηφία των ασθενών χρειάζεται νοσηλεία 1-2 ημερών και αισθάνεται αρκετά καλά για να περπατήσει την ίδια μέρα. Για τις πρώτες 3 ημέρες λαμβάνονται υγρά και για τις 3 επόμενες πολτοποιημένες τροφές. Δέκα με 15 ημέρες μετά το χειρουργείο δεν υπάρχουν περιορισμοί στη δίαιτα. Ο μετεγχειρητικός πόνος αντιμετωπίζεται με ήπια αναλγητικά, που συνήθως χρειάζονται για λιγότερο από 1 εβδομάδα. Για 6 εβδομάδες συνίσταται η αποφυγή άρσης βάρους > 5 κιλών.
Αποτελέσματα
Το 95% των ασθενών παραμένουν χωρίς συμπτώματα 5 χρόνια μετά την επέμβαση.

Επιπλοκές
Σημαντικές επιπλοκές κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι εξαιρετικά σπάνιες. 10% των ασθενών αναφέρει συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, που στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών αντιμετωπίζονται με φάρμακα.