Για να μη φτάσει ο διαβήτης… στα άκρα

Γράφει o:  Ανδρέας Μελιδώνης

Τα άτομα με διαβήτη εμφανίζουν ιδιαίτερη ευαισθησία στα πόδια. Για το λόγο αυτό η καθημερινή εξέταση και φροντίδα των ποδιών είναι απαραίτητες διαδικασίες.
Πώς μπορεί να επηρεάσει ο διαβήτης τα πόδια
Το διαβητικό πόδι είναι αποτέλεσμα επιπλοκών, όπως η διαβητική νευροπάθεια (60- 70%) και η αγγειοπάθεια (15- 20%). Συγκεκριμένα:

– Διαβητική Νευροπάθεια. Η συχνότερη μορφή της διαβητικής νευροπάθειας είναι η αισθητικοκινητική νευροπάθεια, με αποτέλεσμα την απώλεια της αισθητικότητας στο πόδι. Το άτομο:
1. Δεν αντιλαμβάνεται τραυματισμούς από νύσσοντα ή τέμνοντα όργανα.
2. Δεν αντιλαμβάνεται θερμικά ή χημικά εγκαύματα ή βλάβες από υπερβολική ψύξη.
3. Δεν αντιλαμβάνεται ξένα σώματα που υπάρχουν μέσα στα παπούτσια του.
4. Δεν πονά όταν υπάρχουν μικροβιακές λοιμώξεις.
Αυτές οι καταστάσεις δημιουργούν φλεγμονή, που οδηγεί σε έλκος. Εξάλλου, μαζί με την απώλεια της αισθητικότητας επέρχεται και απώλεια της μυικής μάζας. Έτσι, το πόδι χάνει το φυσιολογικό του σχήμα.

– Περιφερική Αγγειοπάθεια. Οι αρτηρίες μεταφέρουν το αίμα σε όλα τα μέρη του σώματος, προμηθεύοντάς το με θρεπτικά συστατικά και το απαραίτητο οξυγόνο. Ο διαβήτης έχει βλαπτική επίδραση στις αρτηρίες. Η βλάβη αυτή, περισσότερο γνωστή ως αρτηριοσκλήρυνση (στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών) συνεπάγεται τη μείωση του παρεχόμενου ποσού αίματος στα πόδια (ισχαιμία). Το πρώτο σύμπτωμα είναι πόνος στη γάμπα κατά τη διάρκεια της βάδισης, που εξαφανίζεται όταν ξεκουράζεστε λίγα λεπτά. Σταδιακά εμφανίζεται και κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης, ενώ όσο επιδεινώνεται η κυκλοφορία του αίματος στα πόδια, τόσο ελαττώνεται η θρέψη και η οξυγόνωσή τους, με αποτέλεσμα τη σταδιακή νέκρωση των παρακείμενων ιστών. Στη συνέχεια έχουμε τη δημιουργία ελκών, που επιμολύνονται και καταλήγουν σε γάγγραινα με όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα. Εδώ το χειρουργείο είναι απαραίτητο, είτε για την αποκατάσταση της στενωμένης αρτηρίας, είτε για τον ακρωτηριασμό του μέρους που έχει γάγγραινα. Το ισχαιμικό πόδι είναι ψυχρό, με ρόδινο χρώμα, χωρίς σφύξεις και δεν παρατηρούνται συνήθως κάλοι.

Περιποίηση των ποδιών
Δεν πρέπει να περιμένετε να εμφανιστούν προβλήματα- που ξεκινούν σιγά και συχνά χωρίς να τα διακρίνετε- για να εφαρμόσετε απλά προληπτικά μέτρα. Η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί από καιρό. Η περιποίηση των ποδιώνΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και να ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠ’ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.
1) Πλένετε τα πόδια σας καθημερινά με χλιαρό νερό και σαπούνι, ακριβώς όπως πλένετε τα χέρια σας.
2) Στεγνώστε τα πόδια σας καλά, ιδίως ανάμεσα στα δάκτυλα.
3) Κόβετε τα νύχια σας ίσια κατά πλάτος. Απευθυνθείτε σε ειδικό θεραπευτή παθήσεων των ποδιών για την περιποίηση και θεραπεία κάλων ή νυχιών που μπαίνουν στο δέρμα.
4) Διατηρείτε το δέρμα μαλακό με κάποιο ενυδατικό γαλάκτωμα, αλλά προσέχετε να μην το χρησιμοποιείτε ανάμεσα στα δάκτυλα.
5) Αλλάζετε κάλτσες καθημερινά. Χρησιμοποιείτε κάλτσες με απαλή ύφανση, που να ταιριάζουν ακριβώς στο πόδι σας.
6) Διατηρείτε τα πόδια σας ζεστά και στεγνά. Κατά προτίμηση να φοράτε μάλλινες ή βαμβακερές κάλτσες και δερμάτινα παπούτσια.
7) Ποτέ μην περπατάτε ξυπόλητοι, ούτε μέσα στο σπίτι ούτε έξω.
8) Πάντα να φοράτε παπούτσια που σας εφαρμόζουν σωστά. Το ίδιο ισχύει και για τα πέδιλα.
9) Ελέγχετε τα παπούτσια για καρφιά, σκασίματα, πετραδάκια ή άλλες ανωμαλίες που θα μπορούσαν να ερεθίσουν το δέρμα σας.

Ασκήσεις των κάτω άκρων
1. Βάδισμα. Κάνετε ένα καθημερινό περίπατο μισής ως μιας ώρας με γρήγορο βηματισμό. Προσπαθήστε να αυξάνετε την απόσταση κάθε φορά.
2. Άσκηση σκάλας. Ανεβείτε γρήγορα τις σκάλες στις μύτες των ποδιών.
3. Τέντωμα της γάμπας. Ακουμπήστε στον τοίχο, κρατώντας τα πόδια σε απόσταση μεταξύ τους, με τα πέλματα σταθερά στο πάτωμα. Διπλώστε και επαναφέρετε τους βραχίονες 10 φορές.
4. Άσκηση καθίσματος. Καθίστε σε μία καρέκλα και σηκωθείτε 10 φορές χωρίς να αλλάξετε τη στάση σας, κρατώντας τα χέρια σας σταυρωμένα.
5. Άσκηση στις μύτες των ποδιών. Κρατηθείτε από μία καρέκλα και σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών σας χωρίς να μετακινηθείτε.
6. Κάμψη γονάτων. Στηριζόμενοι σε μία καρέκλα κάνετε 10 βαθιές κάμψεις γονάτων, κρατώντας ίσια την πλάτη σας.
7. Ανασήκωμα της φτέρνας. Σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών σας και επανέλθετε. Επαναλάβετε 20 φορές. Κατά την ανύψωση ισορροπήστε ρίχνοντας το βάρος πότε στο ένα και πότε στο άλλο πόδι.
8. Ταλάντωση των κάτω άκρων. Σταθείτε με το ένα πόδι υπερυψωμένο από το πάτωμα, π.χ. πάνω σε ένα βιβλίο. Κρατηθείτε από μία καρέκλα και ταλαντεύστε το ελεύθερο πόδι μπρος- πίσω 10 φορές. Επαναλάβετε την άσκηση με το άλλο πόδι.
9. Περιστροφή των ποδιών. Καθίστε στο πάτωμα γέρνοντας προς τα πίσω. Περιστρέψτε τα πόδια σας κυκλικά, στην αρχή δεξιόστροφα και μετά αριστερόστροφα.