«Στον αγώνα κατά της Πολλαπλής Σκλήρυνσης είμαστε μαζί!». Με την χαρακτηριστική αυτή έκφραση η Μονάδα Πολλαπλής Σκλήρυνσης και Απομυελινωτικών Νοσημάτων, της Α’ Παν/κής Νευρολογικής Κλινικής, της Ιατρικής Σχολής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο χαιρετίζει την καθιερωμένη Παγκόσμια Ημέρα Πολλαπλής Σκλήρυνσης, στις 30 Μαΐου και καλεί το κοινό και κυρίως τους ασθενείς να συμμετάσχουν στην ενημερωτική ημερίδα που διοργανώνει στις 27 Μαΐου Σάββατο, στο κεντρικό Aμφιθέατρο του Αιγινητείου Νοσοκομείου, “Κώστας Στεφανής”.

Η υπεύθυνη της Μονάδας Πολλαπλής Σκλήρυνσης και Απομυελινωτικών Νοσημάτων, της Α’ Παν/κής Νευρολογικής Κλινικής, της Ιατρικής Σχολής και Κέντρου Σπανίων Απομυελινωτικών Νοσημάτων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) του Ε.Κ.Π.Α., Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας, κα. Μαρία Αναγνωστούλη αναφέρει με αφορμή την Ημερίδα:

«Η Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας κατά την παλαιότερη ορολογία, από την εποχή του Charcot είναι η συχνότερη απομυελινωτική νόσος του ΚΝΣ, που πλήττει  κυρίως νεαρούς ενήλικες, παιδιά (5-10% του συνόλου ατόμων με ΠΣ) και σπανιότερα ενήλικες άνω των 55 ετών. Είναι συχνότερη στις γυναίκες, 3:1 σε σχέση με τους άνδρες, όπως και τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα άλλωστε. Υπάρχει αυξητική τάση εμφάνισης της νόσου παγκοσμίως, γεγονός που συνδέθηκε κατά καιρούς, με διατροφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η τρύπα του όζοντος και η περιβαλλοντική ρύπανση, αλλά και η κλιματική αλλαγή.

Πρόσφατα έχει υπάρξει διευκρίνηση του τρόπου που η λοίμωξη από τον ιό Epstein Barr, που προκαλεί την λοιμώδη μονοπυρήνωση, κυρίως στα παιδιά και στους νεαρούς ενήλικες, σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα (κυρίως με φορεία του αλληλίου HLA-DRB1*15:01) μπορεί να πολλαπλασιάσει την πιθανότητα νόσησης, συνηγορητικά και με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και κάπνισμα. Αισθανόμαστε ικανοποίηση γιατί από το 2014 με δημοσίευσή μας από το Ερευνητικό Εργαστήριο Ανοσογενετικής επισημάναμε πως ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων μπορεί να επαυξήσει την εμφάνιση και αυτοανοσίας και καρκίνου».

Ποια τα νεότερα θεραπευτικά δεδομένα για την νόσο;

«Προσωπικά είχα την χαρά να δω μπροστά μου όλες τις θεραπευτικές εξελίξεις για την νόσο, από το 1995, οπότε και κυκλοφόρησε η πρώτη υποδόρια ιντερφερόνη. Έκτοτε, μέσω των εξελίξεων από τα πεδία της νευροανοσολογίας και της νευροακτινολογίας οι γνώσεις μας για την νόσο και την θεραπευτική της αυξήθηκαν με γεωμετρική πρόοδο και τα νέα φάρμακα έκαναν την εμφάνισή τους. Μετά τα φάρμακα πλατφόρμας όπως λέγονται δηλαδή τις ιντερφερόνες και την οξεϊκή γκλατιραμέρη, είχαμε το πρώτο μονοκλωνικό αντίσωμα, την ναταλιζουμάμπη, στην συνέχεια το πρώτο από του στόματος φάρμακο την φιγκολιμόδη και σύντομα και άλλα δύο φάρμακα από του στόματος, την τεριφλουνομίδη και τον φουμαρικό διμεθυλεστέρα.

Η είσοδος της αλεμτουζουμάμπης, ενός δραστικού φαρμάκου για πιο δύσκολες περιπτώσεις ασθενών άλλαξε το θεραπευτικό πλαίσιο, όπως και η κλαδριβίνη από του στόματος. Σταθμό την τελευταία τετραετία αποτέλεσε η οκρελιζουμάμπη για την πρωτοπαθώς προιούσα πολλαπλή σκλήρυνση και η σιπονιμόδη για την δευτεροπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση. Τα δύο τελευταία έτη η ανάπτυξη αντι- Β θεραπειών, όπως αποκαλούνται, μετεξέλιξη προϋπαρχόντων φαρμάκων, όπως η ριτουξιμάμπη, έδωσε μεγάλη ώθηση στην θεραπευτική της ΠΣ. Τα φάρμακα αυτά όπως η οκρελιζουμάμπη για όλες τις μορφές της ΠΣ , με ενεργότητα και η οφατουμουμάμπη κυρίως για την υποτροπιάζουσα-υφέσιμη μορφή της νόσου έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε μεγάλο αριθμό ασθενών. Επίσης νέες θεραπείες, με βάση τους αναστολείς BTKIs είναι σε φάση ΙΙΙ κλινικής μελέτης διεθνώς, με συμμετοχή και της Μονάδας Πολλαπλής Σκλήρυνσης και Απομυελινωτικών Νοσημάτων, όπως και κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ και για παιδιά με ΠΣ.

Η τάση στην θεραπευτική της ΠΣ την τελευταία πενταετία είναι η έγκαιρη χρήση αποτελεσματικών φαρμάκων για τον καλύτερο έλεγχο της νόσου μακροπρόθεσμα.

Να τονίσουμε επίσης ότι αποτελεσματική και ασφαλής θεραπεία για την ΠΣ σημαίνει σωστή διάγνωση και διαφοροδιάγνωση, δεδομένου ότι μόνο έτσι αποφεύγονται λάθη και παρενέργειες, από λανθασμένη επιλογή αγωγής. Τώρα με την χρήση των αυτοαντισωμάτων κατά της AQOP4 και MOG έχει επαυξηθεί η δυνατότητα διαχωρισμού μεταξύ των κύριων απομυελινωτικών νοσημάτων, της ΠΣ και αυτών του φάσματος της οπτικής νευρομυελίτιδας (Neuromyelitis Optica Spectrum Disorders, NMOSD). Ευχόμαστε σύντομα η πολιτεία και το σύστημα υγείας να καλύψουν άμεσα το κόστος αυτών των εξετάσεων για τους ασθενείς.

Επίσης να τονίσουμε και τις μη φαρμακευτικές θεραπείες που εφαρμόζουμε συμπληρωματικά στους ασθενείς μας, κυρίως για τον έλεγχο και περιορισμό του στρες» τονίζει η κ. Αναγνωστούλη.

«Όλα αυτά και περισσότερα», προσθέτει «θα επικοινωνήσουμε στην Ημερίδα για τους ασθενείς και το κοινό που διοργανώνουμε αφενός με την Πανελλήνια Ομοσπονδία ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΠΟαμΣΚΠ), με την οποία συνεργαζόμαστε από ετών, σε ημερίδες, συνέδρια, ειδικά άρθρα, τευχίδια, εκδηλώσεις, με στόχο την διαρκή ενημέρωση των ασθενών, αλλά αφετέρου και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παιδικής, Εφηβικής και Ενηλίκων ΣκΠ (Ε.Ι.Π.Ε.Ε.Σ.) που εστιάζει από ετών σε επιστημονικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες με αντικείμενο την παιδιατρική και ενηλίκων ΣκΠ.

Ευελπιστούμε ότι η ενεργός συμμετοχή, οι ερωτήσεις και οι απορίες των ασθενών και η συμμετοχή τους θα αναδείξουν τις γωνίες εκείνες που πρέπει να φωτίσουμε περισσότερο με τις προσπάθειές μας και την συνεργασία μας» καταλήγει η κ. Αναγνωστούλη.