Γράφει o: Αναστάσιος Γραμματόπουλος
Τα τελευταία 20 χρόνια όλο και περισσότερα άτομα πάσχουν από καρκίνο του παγκρέατος. Σε συχνότητα είναι ο τέταρτος καρκίνος σε θανάτους στην Αμερική. Είναι μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, του προστάτη και του εντέρου. Το 2008 στην Αμερική καταγράφηκαν 42470 νέα περιστατικά. Από αυτούς τους ασθενείς πέθαναν 35.240 ασθενείς. Ο λόγος είναι ότι η διάγνωσή του καρκίνου του παγκρέατος δυστυχώς δεν γίνεται σε πρώιμα στάδια. Μόνο το 15-20% των ασθενών μπορούν να χειρουργηθούν και να αφαιρεθεί ο όγκος.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη του;
Οι αιτιολογικοί παράγοντες είναι:
α) Η ηλικία. Συνήθως το 90% των ασθενών είναι πάνω από 55 ετών και ειδικότερα το 70% πάνω από την ηλικία των 65 ετών.
β) Το κάπνισμα. Έχει πλέον αποδειχθεί, ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος είναι δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερος σε αυτούς που καπνίζουν, από τους μη καπνίζοντες. Είναι συχνότερος στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Τα τελευταία χρόνια η διαφορά αυτή μειώνεται. Ο λόγος είναι γιατί όλο και περισσότερες γυναίκες καπνίζουν.
γ) Η παχυσαρκία. Μειώνει την φυσική ενέργεια, αυξάνει το λίπος στο σώμα, δημιουργεί σακχαρώδη διαβήτη.
δ) Η μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών.
ε) Eχει αποδειχθεί ότι υπάρχει αυξημένη συχνότητα εμφάνισης του όγκου στα άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορα χημικά προϊόντα ή πάσχουν από κίρρωση του ήπατος ή και πεπτικό έλκος.
στ) Κληρονομικότητα. Έχει υπολογιστεί ότι το 5-10% των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος, σχετίζεται με κληρονομικότητα. Ιδιαίτερα σε άτομα πρώτου βαθμού συγγένειας με ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος. Δυστυχώς οι περισσότεροι αυτοί όγκοι προέρχονται από άγνωστα γονίδια και δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής διαγνωστικές εξετάσεις για τον προληπτικό έλεγχο.
ζ) Σακχαρώδης διαβήτης. Γνωρίζουμε ότι τα άτομα που είναι παχύσαρκα, συνήθως πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Τα άτομα που πάσχουν για τρία χρόνια από σακχαρώδη διαβήτη έχουν 8 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν καρκίνο του παγκρέατος, από τα άτομα που δεν έχουν . Υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ του διαβήτη και του παγκρεατικού καρκίνου. Μια καλή ερώτηση και απορία είναι εάν ο διαβήτης προκαλεί τον καρκίνο ή ο καρκίνος του παγκρέατος τον σακχαρώδη διαβήτη. Η πρωτοεμφάνιση δε του αυξημένου σακχάρου στο αίμα αρχίζει περίπου 36 μήνες πριν την διάγνωση του παγκρεατικού όγκου. Είναι θα λέγαμε το πρώτο σύμπτωμα στα άτομα πάνω από την ηλικία των 50 ετών.
Ποια άλλα συμπτώματα έχουν οι ασθενείς;
Η απώλεια βάρους που αρχίζει περίπου 2,5 μήνες πριν τη διάγνωση.
Ο πόνος που αρχίζει περίπου 2 μήνες πριν την διάγνωση.
Ο πόνος είναι στο επιγάστριο και συνήθως έχει αντανάκλαση στην μέση. Η ανορεξία αρχίζει συνήθως το ίδιο χρονικό διάστημα με τον πόνο.
Ο ίκτερος αρχίζει συνήθως 15 ημέρες πριν την διάγνωση.
Τι είναι αυτό που θα βοηθήσει τον κόσμο να μην πάθει καρκίνο παγκρέατος;
Α) Να μην καπνίζει
Β) Να τρώει πολλά λαχανικά
Γ) Να μην τρώει ζωικά λιπαρά
Δ) Να ασκείται 3-4 φορες εβδομαδιαίως για να μην παχαίνει
Σε ποιους μπορεί να γίνει προληπτικός έλεγχος;
Στα ατομα που πασχουν απο Σακχαρωδη διαβητη τυπου ιι
Στα ατομα με οικογενειακο ιστορικο
Ποιες είναι οι διαγνωστικές προληπτικές εξετάσεις που μπορούν να γίνουν;
Δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν εξετάσεις αίματος που να μας βοηθάνε για να προλάβουμε τον καρκίνο του παγκρέατος. Μπορούμε όμως κάθε χρόνο να κάνουμε Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα παγκρέατος η αξονική τομογραφία στο πάγκρεας με μικρές τομές.
Συμπερασματικά ο προληπτικός έλεγχος στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και οικογενειακό ιστορικό πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο. Ιδιαίτερα όταν η ηλικία τους είναι πάνω από 50 ετών. Να μην καπνίζουμε, να γυμναζόμαστε και να τρώμε λαχανικά και όχι πολλά λιπαρά.
